Rodzaje Kimono

Kimono (jap. 着物 - coś do noszenia) jest, obok samurajów, sake i japońskiego miecza katana, jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów kultury japońskiej. Ciekawe, że niemal zawsze kimono kojarzy nam się ze strojem damskim i właściwie na nim chciałabym skupić swoją uwagę ze względu na różnorodność i symbolikę tego wyjątkowego stroju.

Kimono jest ponadczasowe i uniwersalne, zachwycając zarówno jako elegancki ubiór, jak i efekt tradycyjnego rękodzieła. Zadziwiający jest sposób w jaki kimono odmienia noszącą go osobę: choć zakrywa praktycznie całe ciało, maskując jego naturalny kształt, jednocześnie dodaje gracji i tajemniczości. Jest symbolem tradycji, do  niedawna wymierającej, a która odżywa i rozwija się wraz z nowym pokoleniem młodych Japończyków, którzy odkrywają kimono i jego urok na nowo.

Historia kimona we współczesnej postaci rozpoczyna się w okresie Heian (794-1192 rok n.e.). Od tamtej pory podstawowy kształt męskiego i damskiego kimono pozostaje właściwie ten sam. Sam krój kimono jest bardzo prosty: kimono szyje się z jednej beli materiału szerokości około 36cm i długości do kilkunastu metrów, większość szwów jest szwami prostymi, bez skomplikowanych plis, zaszewek i wcięć. Stąd wysoko ceniona jest sztuka kitsuke (jap. 着付け - nosić, wkładać), czyli umiejętność eleganckiego i poprawnego włożenia kimono, doboru wszystkich elementów składowych ubioru w harmonijną całość pod względem kolorów i wzorów, które powinny odpowiadać porze roku.

Istnieje wiele rodzajów kimono, a każde jest odpowiednie na inną okazję. O rodzajach, podrodzajach i typach kimono można by napisać osobną książę, bowiem Japończycy często tworzyli kimono pasujące do więcej, niż jednej kategorii. Przybliżę jednak kilka najważniejszych typów.

Furisode (留袖)charakteryzuje się przede wszystkim bardzo długimi rękawami (nawe 110cm, zaś furisode oznacza "kołyszące się rękawy), bujnymi wzorami szczególnie na rąbku i końcach rękawów oraz dość jaskrawą kolorystką. Jest to bardzo drogie kimono, noszone na rzadkie okazje niemal wyłącznie przez młode panny.

1. Furisode, w przypadku którego skrócenie rękawów jest możliwe i nie naruszyłoby płynności wzoru. Można z niego zrobić kimono dla mężatki.

2. Wspaniały przykłady klasycznego furisode

Tomesode (留袖) słowo tomesode składa się z dwóch znaków: 袖 (sode) oznacza rękaw, 留 (tome) oznacza "ciąć". Ten rodzaju kimono w przeszłości był niczym innym jak furisode, któremu po ślubie młoda mężatka skracała rękawy. Tło jest jednobarwne, a kolorowy wzór znajduje się tylko na rąbku kimono i dziś noszą je mężatki oraz panny po 23roku życia na ważne uroczystości jak np. ślub.

Istnieją dwa typy kimona typu tomesode: kurotomesode (黒留袖, od kuro - czarny) oraz irotomesode (色留袖, gdzie iro oznacza kolor). Kurotomesdoe jest bardziej uroczyste i najczęściej noszą je np. matki państwa młodych na ślubie, podczas gdy irotomesode dalsze krewne.

Kurotomesode

Niezwykle eleganckie irotomesode z rzadko spotykanym motywem gołębi

Tsukesage (付け下げ) oraz hōmongi (訪問着) to dwa typy kimon wizytowych. Pierwsze jest odpowiednie na mniej zobowiązujące okazje i charakteryzuje się mniej rozbudowanymi wzorami na rąbku i rękawach, drugie zaś ma wzory bardziej skomplikowane i przechodzące przez szwy. Są to kimona odpowiednie na wyjścia, przyjęcia i wszelkie formalne okazje (przy czym tsukesage jest nieco mniej zobowiązujące)

Tsukesage: wyraźnie widoczne, odcinające się od tła pojedyncze elementy dekoracyjne w postaci wachlarzy

Hōmongi - wzór wyraźnie przechodzi poprzez szwy na rąbku kimono

Iromuji (色無地) to całkowicie jednokolorowe. W zależności od obi jakie mu towarzyszy może nam posłużyć na spotkanie z przyjaciółmi, jak i rodzinne przyjęcie. Zazwyczaj jednak, ze względu na stonowane barwy, wybierane jest na ceremonię herbacianą.

Iromuji gładkie, jedyną ozdobą kimono to kolor oraz nierówna powierzchnia jedwabiu tsumugi	Iromuji wydaje się tu gładkie, ale pod światło widać że jest tkane w żakardowy wzór

Komon (小紋)charakteryzuje się jednakowym wzorem na całej powierzchni tkaniny. Jest odpowiednikiem naszych codziennych ubrań, które w zależności od dodatków można założyć na wiele okazji, od zakupów w "warzywniaku" po spotkanie z przyjaciółmi w restauracji. O charakterze tego kimono decydując dodatki, jakie mu dobierzemy oraz ewentualnie wzór (im drobniejszy, tym mniej zobowiązujące kimono). Komon nie musi być wcale z wysokiej klasy jedwabiu: komon bywają wełniane, lub z jedwabi uznawanych za tańsze (noszą one nazwy omeshi i tsumugi). Współczesne kimono komon bywają także bawełniane, gdyż materiał ten jest tańszy niż jedwab. Wciąż jednak kimona te nosi się z białym kołnierze pod spodem i skarpetkami tabi.

Kimono komon w kwiaty śliwy	Kimono komon w paski
	Kimono obok to Edo Komon. Na pierwszy rzut oka przypomina jednokolorowe ale w zbliżeniu ukazuje się wzór złożony z tysięcy malutkich kropek.

Ostatnim typem ubioru jest yukata, która choć ma kształt kimono, jest odrębną kategorią ubiorów. Jest zawsze bawełniana, nigdy nie posiada poszewki i jest noszona bez spodniej warstwy nagajuban oraz bez skarpet tabi. To ubiór typowo letni, na festiwale i po domu.

Powyższe opisy z grubsza oddają różnorodność kimono jako stroju. Z grubsza, ponieważ twórcy mody bawią sie mieszaniem typów i konwencją, tworząc przeróżne typy pośrednie pomiędzy mniej formalnymi rodzajami kimono (np. tsukesage komon czy furisode komon)

Długość rękawów sugeruje furisode, a wzór: komon

To kimono to zapewne tsukesage komon: wzór jest na całym kimono, ale zagęszcza się ku dołowi.

Ja widać, kimono są między sobą niezwykle zróżnicowane. Samo kimono, proste w kroju, wymaga pewnej wiedzy i doświadczenia w jego doborze na odpowiednią okazję. Do kimono należy umiejętnie dobrać pas obi, o których następnym razem :) 

Za udostępnienie zdjęć dziękuję Flea Market Ichiroya oraz  http://ichiroya.com/